Ομοιοπαθητικά Φάρμακα στο Σύγχρονο Φαρμακείο

Ομοιοπαθητικά Φάρμακα στο Σύγχρονο Φαρμακείο

Απαραίτητες γνώσεις που πρέπει να διαθέτει ο σύγχρονος φαρμακοποιός που ασχολείται, και εμπορεύεται ομοιοπαθητικά φάρμακα.
Ανδρέας Ε. Ελευθεριάδης,
Φαρμακοποιός
Μενέλαος Α. Νεοφώτιστος
Ειδικός εφαρμογών Συμπληρωματικής & Εναλλακτικής Ιατρικής

• Τι είναι τα ομοιοπαθητικά  φάρμακα.

Τα ομοιοπαθητικά είναι φάρμακα που αποτελούνται από μια χημική ουσία ή μια φυσική δρόγη (φυτικής, ζωικής ή ορυκτής προέλευσης), η οποία έχει υποστεί διαδοχικές αραιώσεις και δυναμοποιήσεις (potentisation) μέσα σε υδαταλκοολικό διαλύτη. Τυπικά, σε ομοιοπαθητικά φάρμακα με δυναμοποίηση μεγαλύτερη του 12ch, είναι απίθανο να βρεθούν μόρια της αρχικής ουσίας μέσα στο ομοιοπαθητικό φάρμακο. Για τον λόγο αυτό, θεωρούμε ότι τα ομοιοπαθητικά φάρμακα, είναι φάρμακα που δεν περιέχουν χημική ουσία, αλλά «ενεργειακή» πληροφορία, ώστε πολλές φορές να χαρακτηρίζονται ως «ενεργειακά» φάρμακα. Όσο πιο χαμηλή είναι η δυναμοποίηση, τόσο περισσότερο το φάρμακο λειτουργεί σε πιο υλικό επίπεδο, ενώ όσο πιο υψηλή η δυναμοποίηση, τόσο το φάρμακο λειτουργεί σε ψυχο-συναισθηματικό επίπεδο. Τα ομοιοπαθητικά εντάσσονται στα Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα, παρασκευάζονται σύμφωνα με τους κανόνες της εκάστοτε Ομοιοπαθητικής Φαρμακοποιΐας έχουν πραγματική, μετρήσιμη βιολογική δράση, ενώ ο μηχανισμός δράσης τους δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητός. Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα χρησιμοποιούνται, τόσο σε ανθρώπους, όσο και σε ζώα ή σε φυτά.

• Φαρμακοτεχνικές μορφές ομοιοπαθητικών φαρμάκων

Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα μπορούν να χορηγηθούν σε όλες τις γνωστές φαρμακοτεχνικές μορφές. Οι πιο συνηθισμένες από αυτές είναι τα διαλύματα, οι κάψουλες, τα δισκία, οι κόνεις  και οι κρέμες.
Δοσολογικά σχήματα και τρόποι χορήγησης ομοιοπαθητικών
Συνήθως, τα ομοιοπαθητικά λαμβάνονται σε μεσαίες, υψηλές και υπέρ-υψηλές δυναμοποιήσεις τις πρώτες ημέρες της θεραπείας και στην συνέχεια ο ασθενής συνεχίζει για αρκετές ημέρες με ομοιοπαθητικά φάρμακα πολύ χαμηλών (2Χ-12Χ) εώς χαμηλών δυναμοποιήσεων (5c-15c). Όσο πιο χαμηλή η δυναμοποίηση, τόσες περισσότερες ημέρες θα λαμβάνει τα ομοιοπαθητικά φάρμακα και τόσο περισσότερα χάπια θα λαμβάνει ημερησίως. Αυτό είναι το τυπικότερο σχήμα λήψης, παρόλα αυτά, το σχήμα μπορεί να είναι αρκετά διαφορετικό κάθε φορά, ανάλογα με τον ιατρό, τον ασθενή ή/και την πάθηση του. Σε οξείες καταστάσεις, συνήθως λαμβάνονται αρκετές κάψουλες ανά ημέρα, σε συχνότητα από 20λεπτά ώς 8 ώρες και δυναμοποιήσεις  από 6Χ ως 200ch. Όσο πιο χαμηλή η δυναμοποίηση, τόσο πιο συχνή θα είναι η λήψη. Έτσι σε μια οξεία κατάσταση τραύματος με οξύ πόνο μπορεί να δει κανείς το σχήμα:
Arnica Montana 200c , 1cap κάθε 4ωρες για 3ημερες και στην συνέχεια,
Arnica Montana 1M, 1cap την 4η και 11η ημέρα

Δεν θα ήταν περίεργο, εάν για την ίδια κατάσταση, κάποιος συναντούσε,

Arnica Montana 200c/1cap  και στην συνέχεια
Arnica Montana 5c, 1cap κάθε 1 ώρα μετά την λήψη της πρώτης για 3 ημέρες
Symphytum 200c/ 1cap την 4η ημέρα το πρωί

Σε χρόνιες καταστάσεις, η λήψη ακολουθεί, συνήθως, το τυπικό σχήμα λήψης ομοιοπαθητικών. Έτσι για παράδειγμα μπορεί να δει κάποιος για ένα χρόνιο ψυχο-συναισθηματικό πρόβλημα το εξής σχήμα:

Ignatia 200c / 1cap την 1η ημέρα το πρωί
Ignatia 1Μ / 1cap την 2η ημέρα το πρωί
Ignatia 10Μ / 1cap την 7η ημέρα το πρωί
Ignatia 12c / 11caps, 1cap κάθε πρωί των ενδιάμεσων ημερών

Τα ομοιοπαθητικά πρέπει να λαμβάνονται κατά προτίμηση με άδειο στομάχι, αφού πρώτα καθαρίσουμε το στόμα μας, και υπογλώσσια όταν πρόκειται για διάλυμα, κάψουλα ή δισκίο. Άλλοι τρόποι είναι επίσης, αποδεκτοί και αποτελεσματικοί όπως η απευθείας κατάποση τους ή η διάλυση τους μέσα σε λίγο νερό και η πόση αυτού. Οι ομοιοπαθητικές κρέμες χρησιμοποιούνται όπως οι κοινές κρέμες, όπου το ομοιοπαθητικό «απορροφάται» διαδερμικά. Η λήψη των ομοιοπαθητικών μπορεί να γίνει και παρεντερικά, εφ’ όσον κριθεί απαραίτητο, χρησιμοποιώντας ενέσιμα ομοιοπαθητικά σκευάσματα.
Σε μωρά ή μικρά παιδιά (ή μικρά ζώα), ο συνηθέστερος και βέλτιστος τρόπος χορήγησης είναι με την διάλυση του ομοιοπαθητικού μέσα σε ελάχιστο νερό, το οποίο χορηγούμε με την βοήθεια μικρής σύριγγας ή σταγονόμετρου.
Πότε παίρνουμε ομοιοπαθητικά φάρμακα
Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα τα παίρνουμε με την συμβουλή του ιατρού, και εάν αυτό δεν είναι δυνατόν, με την συμβουλή του εξειδικευμένου φαρμακοποιού. Η λήψη των ομοιοπαθητικών γίνεται με σκοπό την επίλυση ή ανακούφιση μια κατάστασης υγείας και δεν λαμβάνονται για πρόληψη. Υπάρχουν περιπτώσεις, όπου μπορούμε να λαμβάνουμε προληπτικά ομοιοπαθητικά σκευάσματα (τύπου εμβολίων), αλλά αυτό γίνεται απαραίτητα με την συμβουλή ειδικού επαγγελματία ομοιοπαθητικού.

• Αλληλεπιδράσεις

Βιβλιογραφικά αναφέρεται ότι τα ομοιοπαθητικά δεν αλληλεπιδρούν με φάρμακα και τρόφιμα πλην ορισμένων εξαιρέσεων. Κάτι τέτοιο, είναι ανακριβές και απαιτεί διερεύνηση. Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα δύναται να αλληλεπιδρούν με άλλα ομοιοπαθητικά ή αλλοπαθητικά φάρμακα, βότανα και συμπληρώματα, ακόμη και με την τροφή. Η αλληλεπίδραση αυτή μπορεί να είναι μια σχέση συνέργειας ή αναστολής, ανάλογα με το είδος της δράσης του ομοιοπαθητικού σε σχέση με την αντίστοιχη δράση του αλλοπαθητικού ή του τροφίμου. Οι γνώσεις πάνω στην αλληλεπίδραση των ομοιοπαθητικών με άλλες ουσίες είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Από την εμπειρία, είναι γνωστό ότι κάποια ομοιοπαθητικά συνεργούν μεταξύ τους, ενώ άλλα αντιδοτούνται. Κάποια ομοιοπαθητικά, πρέπει να λαμβάνονται σε συγκεκριμένη σειρά. Στην βιβλιογραφία, υπάρχουν κάποιες λίστες ομοιοπαθητικών με τις αλληλεπιδράσεις τους  με βότανα, ομοιοπαθητικά και άλλες ουσίες.
Παρενέργειες ομοιοπαθητικών φαρμάκων
Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα δεν έχουν παρενέργειες όταν λαμβάνονται σωστά, δηλαδή τα σωστά φάρμακα, στον σωστό χρόνο, στην σωστή δυναμοποίηση και με την σωστή σειρά. Υπάρχουν περιπτώσεις, όπου μετά την λήψη ομοιοπαθητικού φαρμάκου, μπορούν να εμφανιστούν δερματικές ενοχλήσεις ή μεταβολές στην διάθεση και τον ύπνο. Αυτό δεν αποτελεί παρενέργεια, αλλά σημάδι ότι η θεραπεία δουλεύει προς μια καλή κατεύθυνση, και ονομάζεται θεραπευτική κρίση.
Αντιδότηση ομοιοπαθητικών φαρμάκων
Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα αντιδοτούνται (inactivation) πάντα από τα αντίστοιχα αλλοπαθητικά φάρμακα (orthodox medicines). Έτσι, όταν ένας ασθενής λαμβάνει chamomilla 200ch για κάποιο πρόβλημα υγείας, δεν μπορεί να πιει ρόφημα που περιέχει χαμομήλι γιατί θα αντιδοτήσει το ομοιοπαθητικό.
Τα ομοιοπαθητικά, ενδεχομένως να αντιδοτηθούν από φάρμακα, διατροφικά και μίκρο διατροφικά στοιχεία. Η καμφορά, η μέντα, ο καφές και άλλες διεγερτικές ουσίες, μπορούν να αντιδοτήσουν εν’ δυνάμει μια ομοιοπαθητική θεραπεία, όπως μπορούν να αντιδοτήσουν μια θεραπεία με αλλοπαθητικά φάρμακα. Οι αλληλεπιδράσεις αυτές δεν είναι καλά μελετημένες. Η αντιδότηση γίνεται εξαιτίας του γεγονότος ότι τα ομοιοπαθητικά φάρμακα δρουν παράλληλα και σε ψυχο-συναισθηματικό-νοητικό επίπεδο, δηλαδή, επιδρούν στο νευρικό σύστημα, και σε αυτή την περίπτωση δεν θα ήταν επιθυμητό η διατροφή (αλλά και οι συνήθειες) να διεγείρουν το νευρικό σύστημα, διότι θα παρεμποδίσουν την θεραπεία. Αυτό, όμως, δεν είναι ο κανόνας, δηλαδή, είναι πολύ πιθανό κάποιος να χρησιμοποιεί ομοιοπαθητικά και παράλληλα να πίνει καφέ ή μέντα. Αντίστοιχα πράγματα ισχύουν και για την κορτιζόνη. Σε γενικές γραμμές, όσο υψηλότερη η δυναμοποίηση, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα αντιδότησης του ομοιοπαθητικού φαρμάκου και το αντίστροφο.
Υπάρχει το ενδεχόμενο ορισμένα ομοιοπαθητικά να αντιδοτούν κάποια άλλα. Εδώ τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα, και χρειάζεται μεγάλη εμπειρία για να αποφευχθούν τέτοια φαινόμενα. Παρόλα αυτά, υπάρχουν συγκεκριμένες λίστες με κάποιες από αυτές τις αλληλεπιδράσεις.
Τα ομοιοπαθητικά ΔΕΝ αντιδοτούνται από ηλεκτρομαγνητικές ή σωματιδιακές ακτινοβολίες όταν αυτές είναι χαμηλής έντασης και η έκθεση είναι περιστασιακή. Αυτή είναι μια αυταπόδεικτη αλήθεια, δεδομένου ότι αυτή την εποχή όλοι μας ζούμε μέσα σε μια θάλασσα ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, που πηγάζει από ΌΛΕΣ τις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές ή δραστηριότητες, με κυριότερες τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας, τα ασύρματα δίκτυα Η/Υ, τα ασύρματα τηλέφωνα, το ασύρματο ίντερνετ, και τους φούρνους μικροκυμάτων. Κι όμως, μέσα σε αυτόν τον ηλεκτρομαγνητικό χυλό τα ομοιοπαθητικά λειτουργούν και βοηθούν ανθρώπους.
Τα μεταλλικά φάκελλα δεν προστατεύουν τα ομοιοπαθητικά φάρμακα από την ακτινοβολία των κινητών ή του ελέγχου στα αεροδρόμια και ούτε έχουν ΚΑΜΙΑ ΤΕΤΟΙΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ προστασίας από ιονίζουσες και μη-ιονίζουσες ακτινοβολίες. Τα μεταλλικά φάκελλα έχουν σαφώς μεγαλύτερη μηχανική αντοχή από τα απλά χάρτινα φάκελα, και προστατεύουν το περιεχόμενο τους από την θερμότητα, την ηλιακή ακτινοβολία, την υγρασία, την κρούση και μηχανική καταπόνηση σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ ότι ένας απλός χάρτινος φάκελος. Για αυτούς που τους αρέσουν οι πειραματισμοί ας δοκιμάσουν ένα απλό πείραμα: τοποθετήστε το κινητό σας μέσα σε ένα μεταλλικό φάκελο φύλαξης ομοιοπαθητικών και καλέστε από άλλο τηλέφωνο το νούμερο σας. Το τηλέφωνο σας θα χτυπήσει?
Τα ομοιοπαθητικά δεν αντιδοτούνται από το υλικό της συσκευασίαςς ή του περιέκτη  τους. Επομένως, δεν πρέπει να φοβάται κάποιος εάν πάρει το ομοιοπαθητικό του σε χάρτινο ή συνθετικό φάκελο, σε πλαστικό φυαλίδιο ή ειδικό συρταράκι ομοιοπαθητικών.
Τα ομοιοπαθητικά ΔΕΝ αντιδοτούνται όταν τα αγγίζει ανθρώπινο χέρι. Για την ακρίβεια, ο Hahnemann, ο πατέρας και θεμελιωτής της ομοιοπαθητικής συνιστούσε την παρασκευή ομοιοπαθητικών φαρμάκων «δια χειρός» και όχι με την βοήθεια μηχανών. Τα ομοιοπαθητικά, είναι δεδομένο ότι θα αγγιχτούν από τον τεχνικό που τα παρασκευάζει, ΔΕΔΟΜΕΝΟΥ ότι έχει λάβει τα κατάλληλα μέτρα υγιεινής, δηλαδή, σκουφί-μάσκα-ποδονάρια-γάντια. Για την εξυπηρέτηση συνταγών, ο τεχνικός λαμβάνει τις ομοιοπαθητικές κάψουλες από την φιάλη φύλαξης τους με ξύλινη ή μεταλλική λαβίδα.

• Φύλαξη και ημερομηνία λήξης ομοιοπαθητικών φαρμάκων

Ο τρόπος φύλαξης των ομοιοπαθητικών φαρμάκων δεν διαφέρει από τον ορθό τρόπο φύλαξης των αλλοπαθητικών φαρμάκων. Έτσι, τα ομοιοπαθητικά φάρμακα φυλάσσονται σε σκουρόχρωμο ή αδιαφανές φυαλίδιο ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ, σε σκιερό και δροσερό μέρος. Πολλές φορές, οι ομοιοπαθητικές κάψουλες ή τα δισκία μπορούν να φυλάσσονται σε ειδικά αδιαφανή πλαστικά συρταράκια. Αυτός ο τρόπος φύλαξης είναι αποδεκτός, εκτός των περιπτώσεων όπου υπάρχει πολύ υψηλή υγρασία στον χώρο και η οποία θα διεισδύσει στα συρταράκια αυτά και θα αλλοιώσει το ομοιοπαθητικό φάρμακο. Τα φυαλίδια (vials) φύλαξης δεν είναι απαραίτητο να είναι γυάλινα. Είναι κανόνας καλής πρακτικής, η φύλαξη ΟΛΩΝ των φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένου και των ομοιοπαθητικών, να γίνεται μακριά από πηγές έντονης ηλεκτρομαγνητικής ή σωματιδιακής ακτινοβολίας και πηγές θερμικής ακτινοβολίας, για προληπτικούς λόγους και μόνο. Βιβλιογραφικά αναφέρεται ότι η έκθεση σε θερμότητα ή ακτινοβολία απενεργοποιεί τα ομοιοπαθητικά φάρμακα, ένας μύθος, ο οποίος έχει καταρριφθεί από την πρακτική εμπειρία, τόσο των τεχνικών που τα παρασκευάζουν όσο και των θεραπευτών που τα χρησιμοποιούν.
Η ημερομηνία λήξης των ομοιοπαθητικών φαρμάκων, δεδομένης της σωστής φύλαξης τους, είναι πρακτικά η πλησιέστερη ημερομηνία λήξης των υλικών που τα απαρτίζουν. Νομικά, η διάρκεια λήξης των ομοιοπαθητικών φαρμάκων είναι 3-4 χρόνια, όσο η διάρκεια λήξης των αλλοπαθητικών φαρμάκων. Εδώ θέλουμε να τονίσουμε ότι η ημερομηνία λήξης είναι μια σχετική έννοια που ορίζεται από την εκάστοτε νομοθεσία. Όσον αφορά την καθημερινή πρακτική ΕΚΤΟΣ φαρμακείου, όταν ένα ομοιοπαθητικό φάρμακο φυλάσσεται σωστά, μπορεί να διατηρηθεί για πολλές δεκαετίες.

• Ποιότητα ομοιοπαθητικών φαρμάκων

Η πιο συνηθισμένη μορφή ομοιοπαθητικού φαρμάκου είναι η ομοιοπαθητική κάψουλα, η οποία αποτελείται από το περίβλημα (έγχρωμο ή διαφανές) της κάψουλας, από το σάκχαρο-φορέα του ομοιοπαθητικού φαρμάκου και το ομοιοπαθητικό φάρμακο. Το περίβλημα της κάψουλας μπορεί να είναι από συνθετική ή ζωϊκή ζελατίνη ή κυτταρίνη (φυτική «ζελατίνη»). Το σάκχαρο-φορέας μπορεί να είναι λακτόζη (παραδοσιακά), γλυκόζη, σορβιτόλη ή κάποιο άλλο σάκχαρο χωρίς γλυκαιμικό φορτίο. Καλό θα είναι, η ομοιοπαθητική κάψουλα να αποτελείται από ΔΙΑΦΑΝΕΣ περίβλημα, ώστε να δύναται ο έλεγχος του περιεχομένου της οπτικά και να μην επιβαρύνεται ο ασθενής με την συνεχή λήψη χρώματος. Επίσης, καλό θα είναι το σάκχαρο-φορέας του ομοιοπαθητικού να αποτελείται από σορβίτη ή άλλο σάκχαρο χωρίς γλυκαιμικό φορτίο, ώστε να μπορεί να λαμβάνεται άφοβα από βρέφη, διαβητικούς ή μη ανεκτικούς στην λακτόζη ασθενείς. Όλες αυτές οι παράμετροι είναι σημαντικές, όμως δεν είναι αυτές που καθορίζουν την ποιότητα του ομοιοπαθητικού φαρμάκου.
Η ποιότητα ενός ομοιοπαθητικού φαρμάκου θα πρέπει να είναι ταυτόσημη με την δραστικότητα του. Η ποιότητα του ομοιοπαθητικού φαρμάκου εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως η ποιότητα, η γνησιότητα και η καθαρότητα του μητρικού βάμματος, η ποιότητα/γνησιότητα/καθαρότητα/ακρίβεια και τρόπος δυναμοποίησης του αραιωμένου-δυναμοποιημένου φαρμάκου, οι συνθήκες παρασκευής και φύλαξης του ομοιοπαθητικού φαρμάκου στο εργαστήριο, η επιστημονική εκπαίδευση και η ηθική του τεχνικού- παρασκευαστή, ο εξοπλισμός του εργαστηρίου και το πρωτόκολλο που ακολουθείται για την παρασκευή των ομοιοπαθητικών. Όταν όλες οι παραπάνω συνθήκες πληρούνται επάξια, τότε μπορούμε να είμαστε σίγουροι και για το αποτέλεσμα, δηλαδή, την παρασκευή ποιοτικού, δραστικού φαρμάκου.
Ομοιοπαθητικά φάρμακα και ασφάλεια
Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα τα χρησιμοποιούμε με την σύσταση ενός ειδικού ομοιοπαθητικού θεραπευτή, ο οποίος θα επιλέξει το φάρμακο, την δυναμοποίηση-αραίωση, την φαρμακοτεχνική μορφή και το δοσολογικό σχήμα. Αν και τα ομοιοπαθητικά φάρμακα έχουν σπανιότατα παρενέργειες, καλό θα είναι να μην επιλέγουμε από μόνοι μας την λήψη κάποιου ομοιοπαθητικού φαρμάκου, για τον λόγο ότι, πιθανότατα, θα χάσουμε πολύτιμο χρόνο για την αμεσότερη επίτευξη θεραπευτικού αποτελέσματος. Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα είναι συμβατά με τα αλλοπαθητικά φάρμακα, εφ’ όσον οι βιοχημικές-βιολογικές δράσεις αυτών δεν αναιρούνται. Τα ομοιοπαθητικά  φάρμακα δεν λαμβάνονται προληπτικά, εκτός σπανίων περιπτώσεων στις οποίες επεμβαίνει ειδικός ομοιοπαθητικός. Στην περίπτωση παρατεταμένης, ανεξέλεγκτης λήψης ομοιοπαθητικού φαρμάκου για λόγους πρόληψης υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο εμφάνισης χαρακτηριστικών συμπτωμάτων-παρενεργειών που θα ταιριάζουν με την ιδιοσυγκρασία του ομοιοπαθητικού φαρμάκου.
Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα λαμβάνονται με προσοχή στην περίοδο εγκυμοσύνης, μετά την σύσταση του ομοιοπαθητικού γυναικολόγου-ιατρού ή εξειδικευμένου ομοιοπαθητικού ή μαίας. Μεγαλύτερη προσοχή δίνουμε στις  πρώτες 12 εβδομάδες και τις τελευταίες 8 εβδομάδες της κύησης, σε συνάρτηση με το είδος και την δυναμοποίηση του φαρμάκου. Υπάρχουν ομοιοπαθητικά φάρμακα των οποίων η λήψη αντενδείκνυται σε όλη την διάρκεια της εγκυμοσύνης, εκτός των 2 τελευταίων εβδομάδων. Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα μπορούν να δοθούν σε βρέφη ημερών, μετά από την σύσταση του ομοιοπαθητικού παιδιάτρου.
Κρατάμε τα ομοιοπαθητικά μακριά από μικρά παιδιά. Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα δεν μπορούν να προξενήσουν δηλητηρίαση ή άλλο σοβαρό πρόβλημα σε ένα παιδί, όμως, ανάλογα με την φαρμακοτεχνική μορφή τους, μπορούν να προκαλέσουν πνιγμό, εμετό, ζάλη-μέθη κ.α. Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα αντιδοτούνται με ιδιαίτερο τρόπο και όχι με τους γνωστούς τρόπους των αλλοπαθητικών φαρμάκων. (Πρόκληση εμετού, πλύση, λήψη ενεργού άνθρακα, ΝΑC κ.α.).
Ομοιοπαθητική και εναλλακτικές θεραπείες
Η ομοιοπαθητική είναι συμβατή με όλες τις μορφές συμπληρωματικής και εναλλακτικής ιατρικής. Ειδικότερα, σε περιπτώσεις ανεπαρκειών θρέψης του οργανισμού, η ομοιοπαθητική δεν θα έχει καλά αποτελέσματα από μόνη της και θα χρειαστεί την βοήθεια της φυτοθεραπείας και της διαιτητικής. Υπάρχουν περιπτώσεις, όπου ένα ή περισσότερα ομοιοπαθητικά φάρμακα χαμηλής δυναμοποίησης (6c – 30c) συνδυάζονται στο ίδιο ίαμα με βάμματα βοτάνων (δυναμική φυτοθεραπεία) για καλύτερο αποτέλεσμα. Άλλες φορές, η λήψη ενός ομοιοπαθητικού μπορεί να βοηθάει την απορρόφηση ενός μάκρο- ή μικροδιατροφικού, όπως για παράδειγμα το ασβέστιο ή ο σίδηρος. Πολλές φορές, σε ορισμένους οργανισμούς η ομοιοπαθητική θεραπεία δεν δίνει ικανοποιητικά αποτελέσματα, ακόμη και αν το ομοιοπαθητικό φάρμακο και η δυναμοποίηση του έχουν επιλεχθεί σωστά. Δεδομένου ότι το ομοιοπαθητικό φάρμακο έχει παρασκευαστεί σωστά από τον φαρμακοποιό, αυτές οι περιπτώσεις είναι κλασσικές περιπτώσεις όπου υπάρχει «ενεργειακό» μπλοκάρισμα στους μεσημβρινούς του ασθενούς, το οποίο μπορεί να λυθεί με 2-3 συνεδρίες βελονισμού. Τέτοιες περιπτώσεις είναι γενικά οι χρόνιες παθήσεις, η περίοδος της γαλουχίας, η περίοδος της εμμηνόπαυσης, οι αυτό-άνοσες παθήσεις, ορισμένα καρδιολογικά και νευρολογικά προβλήματα και ορισμένα ψυχολογικά προβλήματα που στην βάση τους έχουν τον φόβο της επιβίωσης, του θανάτου και της σωματικής ασθένειας.

Η ομοιοπαθητική μπορεί να δράσει σε συνδυασμό με την ανθοθεραπεία (flower remedies). Από την εμπειρία έχει φανεί ότι ο συνδυασμός ομοιοπαθητικής και ανθοθεραπείας, όχι μόνο έχει γρηγορότερα αποτελέσματα, αλλά έχει και λιγότερες δερματικές ενοχλήσεις -παρενέργειες, οι οποίες πολλές φορές εμφανίζονται σε μια ομοιοπαθητική θεραπεία. Τα ανθοϊάματα ενισχύονται στην δράση τους από ομοιοπαθητικά χαμηλής δυναμοποίησης (3c-30c), τα οποία θα μπορούσαν να προστεθούν μέσα στο φυαλίδιο του ανθοϊάματος. Αυτή η μορφή ανθοθεραπείας θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «δυναμική» ανθοθεραπεία. Συμπερασματικά, όλες οι μορφές εναλλακτικής ιατρικής μπορούν, ή καλύτερα πρέπει, να συνδυάζονται για ένα αμεσότερο και σταθερότερο αποτέλεσμα.

Ο Ανδρέας Ελευθεριάδης είναι φαρμακοποιός του Νομού Κορινθίας.

Βιβλιογραφία
1 . Practical Homeopathy – Vinton McCabe
2 . The Homeopathic Domestic Physician – C. Hering
3 . Homeopathy for Musculoskeletal healing – Asa Hershoff
4 . New manual of Homeopathic material medica with repertory – William Boericke
5 . Select your dose and potency – P. S. Rawat
6 . The elements of homeopathic theory, practice, materia medica dosage and pharmacy – F. A. Boericke
7.  Homeopathic Pharmacy: Theory and Practice – Steven B. Kayne
8. Homeopathic Prescribing – Steven B. Kayne and Lee R.Kayne
9.  The Homoeopathic Pharmacopoeia Of The United States – American Institute of Homeopathy Commitee
10 . British Homeopathic Pharmacopoeia – British Homoeopathic Society
11 . New Homeopathic Pharmacopoeia And Posology – G. H. G. Jahr, James Kitchen
12 . Pharmaceutical science in Homoeopathy and pharmacodynamics – K.P.Muzumdar
13 . Homeopathic pharmacopoeia – M. Bhattacharyya and Co.
14 . Introduction to electrodynamics, Vol. I, D. Griffiths
15 . Radiation Fields, Natural and manmade sources of EMF – Luise Weidel